قطب نما
۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ ۰۶:۴۳:۲۳ ب.ظ
قطب نما
- ابزاری است که اگر با دقت از آن استفاده شود، می تواند اطلاعات دقیقی را برای ما فراهم کند.
- جهت شمال (و نتیجتا سایر جهات) را تعیین می کند، ولی در مورد موقعیت ما اطلاعاتی نمی دهد.
- با تعیین راستای شمال جنوب یک خط مرجع مهم و مطمئن ترسیم می کند.
- در آغاز پیمایش می توان به کمک قطب نما جهت حرکت به سوی مقصد را تعیین کرد.
- به کمک قطب نما می توان ضمن دور زدن موانع در مسیر درست اولیه قرار گرفت.
- امکان حرکت در مسیر مستقیم را فراهم و مانع انحراف جانبی راهپیما می شود.
- می تواند فرد را به سوی مقصدی که دیده نمی شود هدایت نماید . (در تاریکی، مه، جنگل و ...)
- توجیه نقشه با دقت نسبتا خوب به کمک قطب نما، امکان پذیر است.
ویژگیهای قطب نمای مناسب
هر کسی بسته به نوع استفاده ای که از قطب نما می کند، باید مناسب ترین نوع آن را انتخاب کند. قطب نماهای مناسب برای عملیات پیمایش، جستجو و نجات قطب نمایی است که؛
- حجم و وزن آن حتی الامکان کم باشد .
- دقت کافی داشته باشد (در حدود دو الی سه درجه مدرج شده باشد.)
- کار کردن با آن ساده باشد.
- برخورداری از استحکام کافی و مقاومت نسبت به تغییرات دما و رطوبت
- بهترین قطب نما برای کوهپیمایی و کوهنوردی قطب نماهای نظامی است.
جهت یابی توسط قطب نما
قطب نما وسیله ای است شبیه ساعت، دارای یک صفحه گرد می باشد که به 360 درجه و 6400 میلیم تقسیم بندی شده است. قطب نما دارای یک عقربه لغزنده می باشد که چنانچه قطب نما در وضعیت صحیح قرار گیرد رو به شمال قرار می گیرد. قطب نما با یک نقشه خوب در هوای مه آلود و در مسیرهای نامشخص مسیر صحیح را برای ما تعیین می کند، یک درجه اشتباه در قطب نما در هر کیلومتر 168 متر موجب انحراف از مسیر می شود.
قطعات تشکیل دهنده قطب نما
محفظه اصلی قطب نما
یک محفظه ای از جنس آلومینیوم می باشد که تمامی قعات را در خود جای داده است (آلومینیوم به جهت ضد مغناطیس بودن استفاده می شود.)
خط کش قطب نما
در کنار محفظه اصلی یک خط کش با مقیاسی مشخص برای کار با نقشه وجود دارد.
درب قطب نما
یک درب آلومینیومی می باشد که در مرکز آن یک شکاف وجود دارد و در مرکز شکاف یک تار سیمی نازک قرار گرفته است که برای گرا گرفتن و نشانه روی از آن استفاده می شود و همانند مگسک اسلحه می باشد. در زمان استفاده از قطب نما درب آن باید به حالت عمودی باشد.
تیغه نشانه روی
دارای یک شکاف کوچکی در قسمت بالا می باشد و دارای یک عدسی ذره بین در مرکز می باشد که از داخل عدسی می توانیم اعداد روی صفحه قطب نما را بخوانیم. این تیغه توسط یک پیم لغزنده به بدنه قطب نما متصل می باشد و زمانی که تیغه نشانه روی را روی قطب نما بخوابانیم صفحه لغزنده قطب نما قفل می شود. در زمان استفاده از قطب نما تیغه نشانه روی باید به حالت 45 درجه قرار گیرد.
حلقه دستگیره
حلقه ای است که با یک پیم متحرک به بدنه قطب نما متصل است و برای کار با قطب نما باید انگشت شصت داخل آن قرار گیرد.
صفحه لغزنده
یک صفحه لغزنده گرد که در قسمت مرکزی آن چهار جهت اصلی شمال، جنوب، شرق، غرب که شمال آن با فلش مشخص شده است، حک گردیده است. در محیط این صفحه دو نوع تقسیم بندی وجود دارد. یکی از تقسیم بند ی ها به 360 درجه و یکی به 6400 میلیم می باشد.
تقسیم بندی 360 درجه؛ درجه ها پنج درجه پنج درجه تقسیم بندی شده اند و هر 20 درجه دارای عدد می باشد. تقسیم بندی دیگر به 6400 قسمت تقسیم بندی شده است (میلیم)، که هر بیست میلیم به بیست میلیم علامت گذاری شده و هر 200 میلیم دارای عدد می باشد.
صفحه ثابت
یک صفحه شیشه ای ثابت که روی صفحه لغزنده قرار گرفته، که روی آن یک خط مشکی رنگ به نام شاخص وجود دارد که این خط دقیقا در امتداد شکاف تیغه نشانه روی قرار دارد که در زمان گرا گرفتن با قطب نما هر عددی که زیر این خط مشکی قرار داشته باشد، گرای مورد نظر ما می باشد.
طوقه کار در شب
یک صفحه شیشه ای متحرک که بدنه خارجی آن فلزی و دارای دندانه دندانه می باشد. این دندانه ها با یک زائده فلزی که در کنار بدنه اصلی قطب نما قرار دارد در تماس است و زمانی که طوقه کار حرکت دهیم، تق تق صدا می دهد که هر تق برابر 3 درجه است و تعداد دندانه ها در هر قطب نما 120 عدد می باشد. بر روی صفحه شیشه ای دو خط فسفری یکی کوتاه و یکی بلند قرار دارد که با زاویه 45 درجه از هم قرار گرفته اند.
